Na 1 jaar kan geoogst worden in Rijnvliet
De eetbare woonwijk Rijnvliet heeft haar eerste oogstseizoen gehad sinds het voedselbos in 2022 opende en dit jaar zijn de eerste woningen opgeleverd. Al in 2021 kreeg het project erkenning met het winnen van de Innovation in Politics Award en dit jaar ontving het de Dame Sylvia Crowe International Award. Het zijn mooie mijlpalen voor een project dat door verschillende partijen, en vooral de bewoners, gezamenlijk gedragen en uitgevoerd wordt.
Volgens de jury van het Landscape Institute dat Rijnvliet tot winnaar kroonde “laat het zien dat met toewijding, open dialoog en een gedeelde visie, transformatieve buurtprojecten tot leven kunnen komen”.
Rijnvliet is één van de laatste puzzelstukjes in de Utrechtse wijk Leidsche Rijn. Het past in de omgeving en sluit naadloos aan op de Strijkviertelplas en sportpark Rijnvliet in het zuiden en de Rijksstraatweg en Park Voorn in het noorden. De Leidsche Rijn en Strijkviertelplas worden met elkaar verbonden door middel van een grote waterloop – De Vliet. Maar wat Rijnvliet echt uniek maakt, naast de grote hoeveelheid water, is de bijzondere aanpak van het groen in het plan.
De groene buitenruimte is ingericht volgens voedselbosprincipes. Dit is een vorm van stadslandbouw waarbij de ecologische relaties van een natuurlijk bossysteem worden toegepast. In tegenstelling tot een natuurlijk bos wordt er gebruik gemaakt van overwegend voedselproducerende planten en bomen. Naast een overvloed aan voedsel biedt het voedselbos zo ook een verscheidenheid aan ecologische diensten. Het vormt een habitat voor vele insecten en dieren, zorgt voor mitigatie van klimaatverandering en creëert een prachtige plek om in te verblijven.
Het voormalig weidegebied Rijnvliet krijgt op basis hiervan een nieuwe invulling waarbij de openbare ruimte, het natuurlijke water en de voedselproductie mensen met elkaar en met de natuur verbindt. Een verbinding die verder wordt versterkt doordat omwonenden en de mensen van broedplaats Metaalkathedraal als initiatiefnemers nauw betrokken zijn bij de totstandkoming van het bos en daarmee bij de nieuwe wijk. Het plan voor de inrichting van de eetbare woonwijk is uitgewerkt door Æ Food Forestry Development, Felixx Landscape Architects & Planners en De Zwarte Hond.
Een recent artikel in het NRC, waarin verschillende partijen aan het woord komen, laat zien dat er zeker succes is ondanks het lange proces. Zo zegt Sarah Lisa Lugthart van Metaalkathedraal: “Deze eetbare wijk laat zien dat er écht andere manieren van samenleven en omgaan met de natuur mogelijk zijn.”
Ook Ruben Jonker, projectmanager bij Gemeente Utrecht, stelt in een interview dat het concept van Rijnvliet sociale cohesie versterkt en Wageningen University dit momenteel verder onderzoekt. Onder de naam CULTiVATE is dit onderzoek online te volgen en worden ook vergelijkbare initiatieven in andere Europese steden belicht. We zijn benieuwd naar de uitkomsten en hoe we hiervan kunnen leren voor vergelijkbare toekomstige projecten.