In de corridor Zwolle – Twente – Münster wonen 3,1 miljoen mensen. Niet in grootstedelijke agglomeraties, maar verspreid over vooral middelgrote steden en in het uitgestrekte, relatief dichtbevolkte landelijk gebied. Vanwege het natuurlijke en cultuurhistorische landschap is het gebied toeristisch-recreatief geliefd, en de economie bloeit er momenteel. Alle drie de deelregio’s kenmerken zich door een behoorlijk zelfredzame economie. Er is veel potentieel aanwezig: opleidingsmogelijkheden op alle niveaus, toonaangevende ziekenhuizen, en grote bedrijven die inspelen op bijvoorbeeld medische technologie en hoogtechnologische toepassingen. Münster en Zwolle zijn vergelijkbare steden met een sterke centrale functie voor een groot ommeland; Twente ziet zichzelf hiertussen als verbindingsregio. Wat dit geheel aan elkaar rijgt, is de spoorverbinding.

De EUREGIO werkt al decennia aan een sterke grensoverschrijdende regio, en ziet voor de toekomst een belangrijke rol weggelegd voor die Euregio railcorridor. Het ruimtelijk-economisch profiel dat wij samen met adviesbureau Public Result hebben opgesteld, dient om de kansen in beeld te brengen voor structuurversterking langs deze lijn. Niet gericht op de technische spoorverbeteringen – die ook nodig zijn – maar op een lange termijn ‘euregionale plus’ voor ondernemers, bewoners, studenten, forenzen en bezoekers. 

Om die euregionale meerwaarde van de spoorlijn te kunnen duiden, hebben we een analyse uitgevoerd van het huidige functioneren van de Euregio. Dit hebben we middels een SWOT-analyse op vijf thema’s gedaan: economie, brede welvaart, stationsgebieden, mobiliteit en duurzaamheid. Ook is een actorenanalyse uitgevoerd waarbij specifiek naar netwerken is gekeken. Netwerken zijn namelijk van onmisbaar belang voor de ruimtelijk-economische structuurontwikkeling. Als indicator van samenwerking en concreet als het vehikel waar afstemming en ontmoeting tussen overheden, bedrijven, onderwijs- en onderzoekinstellingen plaatsvindt. 

Veranderingen zijn onafwendbaar
Hoewel er goede bovenregionale spoorverbindingen zijn en veel mensen daardoor, soms op enige afstand, gebruik kunnen maken van de trein, is de Euregio multimodaal niet goed ontsloten. Op de weg dreigt congestie; de ov-bereikbaarheid van het landelijk gebied is ondermaats; en de treinverbinding Zwolle-Twente-Münster heeft een kwalitatieve impuls nodig.

Zeker met het oog op de langere termijn. Want ondanks dat het nu nog goed toeven is in de regio – met rustig wonen in een natuur- en cultuurrijk gebied op treinafstand van belangrijke steden, toonaangevende universiteiten en internationale vluchthavens – zijn verbindingen tussen stad en platteland gebrekkig. En als op termijn de bevolking in de kleine kernen gaat krimpen, staat de leefbaarheid er al snel onder druk. Prognoses wijzen uit dat er bovendien sterke krapte op de arbeidsmarkt gaat optreden in de Euregio – door ontgroening en vergrijzing, maar ook doordat de regio er onvoldoende in slaagt talenten te behouden.

Ook verder van het spoor kan geprofiteerd worden van Euregiorail
Aantrekkelijke, levendige steden met een hoog cultureel – en voorzieningenniveau zijn belangrijk om de slag om deze talenten niet te verliezen van grootstedelijke agglomeraties, en tegelijkertijd zijn goede stad-land verbindingen nodig om leegloop van het platteland te voorkomen en daarmee als regio een rijk palet aan vitale woonmilieus te kunnen blijven bieden.

De opwaardering van de spoorverbinding Zwolle – Twente – Münster met doorgaande treinen, kan volgens ons leiden tot een belangrijke verbindingsas voor uitwisseling, een gezamenlijke, duurzame en inclusieve groei en daarmee versterking van de brede welvaart. Dit is de ‘euregionale plus’ die ontstaat door de Euregiorail.