Op welke manier kan een school uitgroeien tot een monument voor de buurt?
Bestaande situatie
Op de locatie van basisschool De Windvang staat het nieuwe IKC+ (Integrale Kindcentrum) Katwijk, dat ruimte biedt aan kinderen van 0-13 jaar, in de vorm van regulier basisonderwijs, speciaal onderwijs, jeugdzorg en kinderopvang. De ‘plus’ staat voor sportfaciliteiten, in de vorm van een moderne sportzaal. De voormalige Windvang is volledig afgebroken en samengevoegd met de naastgelegen Daltonschool Katwijk.
Een integraal kindcentrum is een identiteitsdrager van al zijn gebruikers. In het IKC+ Katwijk zijn basisschool de Windvang, Sport, Aloysius Jeugdzorg, Kinderopvang KOK en Cardea Jeugdzorg gezamenlijk gehuisvest. Het gebouw is dus veel meer dan enkel een school. De vraag was dan ook hoe geef je vorm aan deze gemeenschappelijke identiteit?
Huiselijke ruimtes die met elkaar in verbinding staan
Het IKC+ Katwijk is een langgerekt gebouw met diverse huiselijke ruimtes langs een centrale as – een binnenstraat – die fungeert als ruggengraat van het gebouw. De sport-, kinderopvang-, jeugdzorg- en onderwijsinstanties hebben elk hun eigen domein binnen het gebouw, maar zijn nauw verbonden door deze centrale as. Het symboliseert de gezamenlijkheid van de verschillende functies en biedt een fysieke verbinding tussen alle ruimten in het gebouw.
In de binnenstraat van het IKC+ Katwijk wordt geleerd gespeeld, gevierd, ontmoet, vergaderd en gesport. Het beschikt over nissen, gezellige plekjes en hoge vides voor extra daglicht, en strekt zich zelfs uit tot aan de sporthal. Aan de buitenkant is de binnenstraat zichtbaar door de verhoogde ‘kam’, die aan de kopgevel een sterk silhouet vormt. Op die manier creëren zowel de binnen- als buitenruimtes samen een herkenbaar geheel.
Uitnodigende entrees
De onderbouw en bovenbouw hebben ieder hun eigen uitnodigende entree. De hoofdentree van de onderbouw bevindt zich onder de uitkragende ‘kam’ aan de kopse kant, terwijl de bovenbouw een centrale ingang aan de lange zijde heeft. Een grote buitenklok boven deze ingang is zichtbaar vanaf het speelplein. De entree van de sporthal is ook beschikbaar voor weekendgebruik.
De multifunctionele sporthal bevindt zich op de kop van het gebouw, daarnaast zijn de speellokalen via schuifwanden verbonden met het leerplein en de centrale as. Dit zorgt voor een flexibele en aanpasbare ruimte in het hart van het gebouw, wat vooral tijdens de lesweek van groot belang is. Het ontwerp is toekomstbestendig met de optie voor uitbreiding op het dak, waarbij zowel het ontwerp als de constructie hierop zijn afgestemd.
De schaal van het kind en een tijdloze gevelplastiek geven identiteit aan het gebouw
De zandkleurige gevel, opgebouwd met een groot formaat baksteen, heeft aan de lange zijde diepe nissen met bankjes waar kinderen kunnen zitten en zich kunnen verstoppen. Er is bewust gezorgd voor sterke verbinding met de groene buitenruimte wat het buitenspelen aanmoedigt. Door de ramen op de begane grond bijna tot aan de grond te laten lopen, kunnen kinderen daadwerkelijk van binnenuit naar buiten stappen, gewoon over de bankjes heen.
De kopse gevels zijn juist opvallend vlak gedetailleerd, wat een contrast vormt met de rest van het gebouw. Hier ontbreekt enig reliëf, maar dit draagt bij aan een sterk symmetrisch silhouet van het gebouw. De gevel is opgebouwd uit bijzonder metselwerk in verschillende verbanden, met een neutrale, ton-sur-ton voeg. Dit combineert mooi met de bronskleurige kozijnen van geanodiseerd aluminium en de 32 bankjes in de gevel, gemaakt van massief Travertin. Dankzij deze materialen ontstaat een onderhoudsvrije gevel die met de tijd mooi veroudert en tegen een stootje kan.
Een slim gebouw
Het gebouw is energieneutraal en klimaatadaptief. Op de groene daken liggen zonnepanelen die de lokalen verlichten en in de kelder bevindt zich een collectief warmte uitwisselingssysteem (WKO), waar in de toekomst de hele wijk gebruik van zou kunnen maken.
Het gebouw heeft een gezond binnenklimaat en de ruimten langs de gevel, zoals de lokalen, zijn voorzien van decentrale ventilatiekasten. De in-en afvoer hiervan loopt via de gevel en de roosters in de gevel zijn prachtig weggewerkt in de architectuur. Dit maakt de technische installatie adaptief, goed regelbaar en eenvoudig aanpasbaar. Grote luchtkanalen waardoor veel lucht moet worden verplaatst zijn beperkt zodat er minder materiaal nodig is en het energiegebruik laag ligt. Daarnaast heeft het gebouw grote ramen voor veel daglicht die open kunnen om te spuien. De gemetselde ribben op oost en west werken als vaste bouwkundige zonwering waarin screens zijn geplaatst.
1. Metselwerk: kruisverband gerealiseerd door schijnvoeg stenen
2. Aluminium kozijnen: geanodiseerd in kleur
3. Onderdorpel: travertijn
4. Geïntegreerd ventilatiesysteem: gepoedercoat staal, spijlen onder een hoek
IKC+ Katwijk
IKC+ Katwijk is een multifunctioneel gebouw voor verschillende gebruikers en huisvest regulier en gespecialiseerd basisonderwijs. Daarnaast is er een kinderopvang, gezinshulp Cardea en een moderne sportzaal. In het nieuwe IKC+ komen onderwijs, zorg en opvang samen in één gebouw.
In het ontwerp staan verbinding en samenwerking centraal. De architectuur stimuleert ontmoetingen tussen de leerlingen en de samenwerking tussen de partners. De sport-, kinderopvang-, jeugdzorg- en onderwijsinstanties hebben elk hun eigen domein binnen het gebouw, maar zijn nauw verbonden door de centrale as. De centrale as vormt de fysieke verbinding tussen alle ruimtes in het gebouw en symboliseert de samenwerking tussen de verschillende functies. Deze ‘binnenstraat’ is voorzien van nissen, plekjes en hoge vides met extra daglicht, en loopt door in de sporthal.
Aan de buitenkant is de binnenstraat zichtbaar door de uitstekende ‘kam’, die aan de kopgevel een sterk silhouet vormt. Op die manier creëren zowel de binnen- als buitenruimtes samen een herkenbaar geheel. De huisvesting voor IKC+ Katwijk is op de groei gebouwd en in die zin duurzaam. Zo is in de draagconstructie rekening gehouden met een eventuele extra verdieping. De lokalen worden verlicht door middel van zonnepanelen op het dak en in de kelder bevindt zich een warmte uitwisselingssysteem (WKO), waar in de toekomst de hele wijk gebruik van zou kunnen maken.
details
- Project
- IKC+ Katwijk
- Locatie
- Katwijk, NL
- omvang
- 3.900 m²
- Periode
- 2019-2024
- Opdrachtgever
- Gemeente Katwijk, Stichting Openbaar Basisonderwijs Duin- en Bollenstreek, Aloysius Stichting, Cardea Jeugdzorg en KOK Kinderopvang
- Discipline
- Architectuur
- Programma
- Onderwijs
- Status
- Gerealiseerd
- Fotograaf
- Bas Gijselhart
- Partners
- Blanksma (Aannemer)
- Meer info
- bd@dezwartehond.nl