Hoe werk je aan een nabije en gezonde leefomgeving?
Een goed ingerichte leefomgeving is essentieel en heeft een directe impact op de gezondheid en het dagelijks leven van de bewoners en gebruikers. Daarom is het van belang dat deze op een zorgvuldige en slimme wijze wordt ingericht. Het is onze overtuiging dat bij een integrale aanpak de verstedelijkingsopgave kan worden ingezet als motor om de bestaande leefomgeving te verbeteren. Hierbij staan de thema’s nabijheid en gezondheid centraal.
De provincie Zuid-Holland is Nederland in het klein. Hier komen veel opgaven en belangen bij elkaar terwijl de ruimte zeer beperkt is. Dus als het hier lukt om de verstedelijkingsopgave te gebruiken om de bestaande leefomgeving een impuls te geven, dan schept dat vertrouwen dat het overal kan!
Samen met de provincie Zuid-Holland neemt De Zwarte Hond graag het voortouw om gemeentes en andere partijen te inspireren om hun woningbouwopgave in te zetten om de leefomgeving nabijer en gezonder te maken. Er zijn drie inspiratieboeken gemaakt die middels voorbeelden laten zien hoe, op welk schaalniveau en met wie er aan deze ambitie gewerkt kan worden.
De drie inspiratieboeken zijn:
– Compact en kwalitatief bouwen in kleine kernen
– Een kwalitatieve functiemix
– De omgeving als leefstijlcoach
Compact en kwalitatief bouwen in kleine kernen
Compact en kwaliteit als antwoord op de opgaven in de kleine kernen!
Het toevoegen van woningen en andere functies aan het bestaande bebouwd gebied draagt bij aan het draagvlak voor voorzieningen, nabijheid en verblijfskwaliteit. Ook kunnen bestaande buurten van nieuwe woningtypes worden voorzien, wat een verhuisbeweging op gang kan brengen. Dit zijn twee voorbeelden waarin de huidige bouwopgave geen doel op zich is, maar gezien wordt als een middel om bestaande dorpse kwaliteiten te versterken of te ondersteunen.
Naast maatwerk vraagt deze aanpak dus om op projectniveau telkens te kijken welke meerwaarde er voor de omgeving te behalen is: kijk buiten het bouwhek om de kwaliteit te verbeteren.
Het doel van verdichting in kleine kernen
Het ruimtelijk speelveld
Veel voorkomende plekken in kleine kernen
Instrumenten voor verdichting van buurten
Voorbeeld verdichting van buurten
Instrumenten voor verdichten in kleine kernen
Een kwalitatieve functiemix
Mengen op basis van daadwerkelijke prestaties
Een vitale leefomgeving kan niet zonder functiemenging. Wanneer overlast wordt beoordeeld middels regelgeving op basis van prestaties (zoals in de geest van de omgevingswet), kunnen functies zich in een gebied vestigen of er blijven zo lang ze zich aan deze afspraken houden. In de praktijk kan er dan veel meer gemengd worden dan nu op papier mogelijk lijkt – uiteraard met aangepaste regelgeving en handhaving om extremen te voorkomen en kwetsbaren te beschermen.
Op basis van deze gedachte kunnen we steden nog steeds organiseren, maar nu in vijf soorten gebieden op basis van kwaliteiten: rust, reuring, ruis, ruig en reus. Het op deze manier organiseren van onze leefomgeving biedt veel meer mogelijkheden om haar interessant, levendig en meervoudig te gebruiken.
De voordelen van functiemenging
Functies mengen op basis van daadwerkelijke prestaties
Verschillende gemengdemilieu’s in Zuid-Holland
Instrumenten voor zone: ruig
Voorbeeld voor zone: ruig
Instrumenten voor een kwalitatieve functiemix
Gezonde verstedelijking
De omgeving als leefstijlcoach
Steden zijn meer dan stenen alleen. Het zijn plekken waar inwoners een leven leiden, gezond keuzes moeten kunnen maken en samen de maatschappij vormen.
Positieve gezondheid geeft hier invulling aan. Positieve gezondheid is een brede blik op gezondheid aan de hand van zes dimensies (lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, meedoen en dagelijks functioneren). Deze brede benadering draagt bij aan het vermogen van mensen om met fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven om te gaan.
Om een leefbare stad te maken, moet deze voldoen aan allerlei regels en principes voor onderwerpen als schone lucht, geluid en het inperken van overlast (freedom from: beschermen tegen). Maar de toepassing van de regels is niet het enige dat een stad leefbaar maakt. Er moet ook ruimte zijn voor mensen om zelf onderdeel te worden van de stad en hun leven in de stad in te richten (freedom to: in staat stellen om).
De omgeving zelf kun je zien als een leefstijlcoach die niet dwingend is maar uitnodigt tot gezond gebruik.
De omgeving als leefstijlcoach
Collectief werken aan een gezonde straat of gebouw
Voorbeelden van collectieve woonvormen
Gezonde buurten
Voorbeeld van een gezond buurtintiatief
Instrumenten voor een gezonde leefomgeving
Inspiratieboeken Verstedelijking Zuid-Holland
De inspiratieboeken voor verstedelijking Zuid-Holland gaan in op 3 thema’s die onderling nauw samenhangen: Het mixen van verschillende functies, het kwalitatief verdichten van kleine kernen en het werken aan een gezonde omgeving.
De publicaties zijn samen met de provincie en een aantal andere partijen tot stand gekomen. Aan de hand van voorbeelden willen we inspireren, koers zetten en instrumenten bieden aan overheden, ontwerpers en andere belanghebbenden. De hoofdboodschap is dat de verstedelijkingsopgave een enorme kans biedt om onze bestaande leefomgeving gemengder en gezonder te maken.
data
- Locatie
- Provincie Zuid-Holland, NL
- omvang
- 1,3 km²
- Opdrachtgever
- Provincie Zuid-Holland
- Discipline
- Stedenbouw
- Programma
- Periode
- 2021-2022
- Status
- Gerealiseerd
- Downloads
