Hoe ontwikkel je een nieuw stadsdeel in een stad waar groei niet vanzelfsprekend is?
Bremerhaven behoort tot de armste steden van Duitsland, met een lege haven, een hoge werkloosheid, een hoog aantal hoogopgeleiden dat in de stad werkt maar elders woont (en belasting betaalt), en onderdruk op de woningmarkt. Economisch en programmatisch vraagt dit om een plan dat enerzijds hoger opgeleiden verleidt in de stad te gaan wonen, en daarnaast ook banen creëert. Het Werfkwartier kan daarin een rol spelen.
Het Werfkwartier is een havengebied dat direct grenst aan het centrum, maar ook met de rug naar de stad ligt. Transformatie is al ingezet, maar een duidelijke richting ontbreekt nog om van dit gebied een levendig woon- en werkgebied te maken. Met ‘Wieder, Wieder, Weiter’ maakten De Zwarte Hond en DELVA een bijzondere stedenbouwkundige strategie voor de herontwikkeling van het Werfkwartier.
Mensen worden verleid om te wonen op de plek waar ze werken.
Wieder, Wieder, Weiter is gestoeld op het maximaal voortbouwen op de bestaande context. We hergebruiken en transformeren hier niet enkel materialen en gebouwen, maar we hergebruiken het Werfkwartier als stadsdeel in zijn geheel, door het toevoegen van nieuwe bestemmingen (Wiederbelebung).
Het raamwerk bouwt voort op de bestaande infrastructuur (wegen, spoorlijnen, havenbekkens, groenzones, gebouwen…) door deze een tweede leven te geven en goed te verbinden met de omliggende stad (Wiedernutzung).
We koesteren de plekken waar het Werfkwartier al volop leeft (zoals de Fischereiplatz) en versterken deze levendigheid stapsgewijs door het toevoegen van aantrekkelijke woonmilieus rondom de publieke hotspots (Weiterentwicklung).
Het beste van stad, landschap en haven wordt gecombineerd in een uniek stadsmilieu
Ook de lege havenbekkens worden geprogrammeerd en bepalen mede het karakter van de plek.
Met deze strategie wordt het Werfkwartier tot een bijzondere bestemming voor bestaande en nieuwe bewoners van de stad. Door een weloverwogen verdichtingsstrategie van grote bouwblokken met grote collectieve binnenhoven en compacte straten en pleinen wordt met een lage dichtheid toch een aangename, levendige stad gecreëerd met woonkwaliteiten die kunnen concurreren met landelijk wonen in de regio. Omdat hier het beste van stad, landschap en haven gecombineerd wordt in een uniek stadsmilieu.
De vier plandelen – Innovatiedok, Vrijetijdsdok, Vissersdok en Dock Park – hebben elk een andere verschijningsvorm en een veelzijdige mix van functies waardoor er in diverse woonwensen kan worden voorzien.
Werfkwartier Bremerhaven
Wieder, Wieder, Weiter is een stedenbouwkundige strategie voor de herontwikkeling van het Werfkwartier in Bremerhaven. Omdat de toekomstige woningvraag onzeker is in Bremerhaven, is het essentieel om een sterk raamwerk te creëren. Dit raamwerk maakt dat de wijk zich flexibel en stapsgewijs kan ontwikkelen en op een eigen tempo ruimte kan bieden aan een verscheidenheid aan werk- en woonfuncties, afhankelijk van de vraag. Het credo daarbij is dat de stad nooit af is, maar altijd klaar voor gebruik. Of er in de toekomst nu 500 of 5.000 woningen worden ontwikkeld, met dit raamwerk wordt het Werfkwartier weer een inherent onderdeel van de stad en presenteert Bremerhaven zich weer aan het water.
Door verschillende deelgebieden te benoemen binnen het raamwerkplan kunnen deze los van elkaar en van de verschillende eigendomssituaties worden ontwikkeld. Elk gebied heeft en houdt zijn eigen karakter en kan zelfstandig en in eigen tempo groeien.
Het plan laat de kracht zien van een strategie die is gebaseerd op een proces van herontdekken, hergebruiken en doorontwikkelen. De strategie is weliswaar ontwikkeld voor het Werfkwartier van Bremerhaven, maar is veel breder toepasbaar.
data
- Locatie
- Bremerhaven, D
- omvang
- 140 ha
- Opdrachtgever
- Senator voor Economie, Arbeid en Havens
- Discipline
- Stedenbouw
- Programma
- Masterplan
- Periode
- 2020
- Status
- Prijsvraag
- Partners
- DELVA Landscape Architecture & Urbanism
- thema’s