Hout is hét materiaal van de 21e eeuw. Het is licht, natuurlijk, makkelijk aanpasbaar, heeft een redelijke isolatiewaarde en het legt CO2 vast in plaats van dat het CO2 uitstoot, zoals beton. Hebben we straks nog wel kozijnen? Of zijn die integraal onderdeel van het binnenblad?
Hout is zowel een traditioneel bouwmateriaal, als dat het relatief nieuw is daar waar we het weer voor constructieonderdelen gebruiken. Dankzij nieuwe technieken, waaronder CLT (cross laminated timber) oftewel ‘kruislingsgelaagd hout’, blijken zelfs houtsoorten die vaak als ‘waaihout’ te boek stonden, zoals dat van populieren, een prima bouwmateriaal voor wanden, gevels en meer.
Op het eerste oog lijken de bouwkosten in hout hoger te liggen. Maar door de kwaliteiten en eigenschappen van het materiaal vroeg in het ontwerpproces te betrekken, kunnen deze beter worden benut. En daarmee worden de bouwkosten ook reëler. Een houten gebouw bouw je nu eenmaal anders dan een gebouw van beton of staal. Denk aan andere stramienmaten en het overbodig maken van een los kozijn. Wij werken graag vanuit de kwaliteit van een materiaal. Dat past ons als bureau heel goed.
We maakten al een houten station en een villa met massief eiken gevel op Schiermonnikoog. Een stedenbouwkundig plan met houten gebouwen in Bremen is in aanbouw. Net als een wijkpaviljoen in Meerstad. Tegelijkertijd werken we in Amsterdam aan een houten hoofdkantoor en in Rotterdam aan een houten toren, als toevoeging op een bestaand hoogbouwcomplex.
Bovendien moeten de voordelen van hout ook in een groter geheel worden bezien. Met de nieuwe technieken kan meer prefab worden gebouwd, met als resultaat minder fouten en bouwoverlast, dankzij kortere bouwtijden. Prefab biedt ook ruimte voor maatwerk. Sparingen en leidingen kunnen op de exacte plek worden ingefreesd. Net als bij het printen van een pagina kan elk element anders zijn, zonder al te veel gedoe. Er bestaan al allerhande producten waarmee akoestiek en leidingtracés kunnen worden ingebouwd. Daarnaast behoeft hout minder afwerking. Het is een warm en ademend materiaal, wat ruimten gezonder maakt. En in de gebruiksfase is het eenvoudiger iets aan te passen of op te hangen. Ooit een schilderij proberen op te hangen aan een betonnen wand?
Tegelijkertijd hoeft niet alles in hout. Voor sommige toepassingen is hout minder geschikt. Bijvoorbeeld op plekken met veel vocht, zoals funderingen en gevelbekleding. Tot een laag of zes tot acht is het prima om in hout te bouwen. Daarboven wordt het een stuk gecompliceerder. Ook qua geluidswering tussen woningen zijn er nog wel uitdagingen. Het zal nog wel enige tijd vergen om alle voordelen van houtbouw met elkaar te ontdekken. Waar liggen de onderscheidende kwaliteiten en wat is minder geschikt? De Zwarte Hond (onder)zoekt daarin graag mee.
>> zie ook de thema’s maken en duurzaamheid
