Hoe kan een schoolgebouw verbonden met de natuur én stedelijk herkenbaar zijn?
Agora Hub030
De Merwedekanaalzone in Utrecht, tussen het Merwedekanaal en de Europalaan, ondergaat een grootschalige transformatie. Wat ooit een industrieel gebied en tippelzone was, maakt nu plaats voor de grootste autovrije binnenstedelijke wijk van Nederland. In deze groene, gezonde en duurzame omgeving ontstaat een diverse mix van (sociale) huur- en koopwoningen voor starters, gezinnen, ouderen en alleenstaanden. Op kavel 12 ontwerpt De Zwarte Hond samen met BRIQUE architecten een toekomstbestendig schoolgebouw voor 408 leerlingen. Het ontwerp is gebaseerd op het Agora-onderwijsconcept van de Katholieke Scholenstichting Utrecht (KSU) en kenmerkt zich door transparantie en flexibiliteit. Agora’s vormen plekken van ontmoeting, dialoog en uitwisseling. In de eerste jaren delen twee deelscholen het gebouw met gezamenlijke voorzieningen, later neemt KSU het volledig in gebruik. Elke verdieping beschikt over een agora met directe verbinding naar buiten. Openbare functies liggen op straatniveau, terwijl gymzaal en techniekruimtes bovenin zijn geplaatst. De gevel nodigt uit tot gebruik met banken en draaibare delen, terwijl gesloten vlakken rust en veiligheid bieden. Hoogwaardig groen speelt een centrale rol: daktuinen en groendaken verbinden met de omgeving en fungeren als leerplek. Regenwater wordt opgevangen en hergebruikt via een retentiesysteem. Het interieur is modulair en aanpasbaar, met natuurlijke materialen zoals hout en vlas. Zo ontstaat een schoolgebouw dat meebeweegt met de tijd, de buurt en het onderwijs. De blauw geglazuurde baksteen geeft het geheel een herkenbare identiteit.
data
- Locatie
- Utrecht, NL
- omvang
- 3.540 m²
- Opdrachtgever
- Gemeente Utrecht
- Discipline
- Architectuur
- Programma
- Onderwijs
- Periode
- 2023-2027
- Status
- In ontwikkeling
- Partners
- BRIQUE Architecten, IMd Raadgevende Ingenieurs, Galjema B.V. Technisch Adviesbureau, LBP|SIGHT
- thema’s
Stedenbouwkundig plan BURA
Wonen, leren en leven in de Merwedekanaalzone
De Merwedekanaalzone, gelegen tussen het Merwedekanaal en de Europalaan, ondergaat een indrukwekkende transformatie. Wat ooit een industrieterrein en tippelzone was, ontwikkelt de gemeente Utrecht tot de grootste autovrije binnenstedelijke wijk van Nederland. In deze groene, gezonde en duurzame leefomgeving komt een mix van (sociale) huur- en koopwoningen, gericht op starters, gezinnen, ouderen en alleenstaanden. Binnen deze wijk is bouwblok kavel 12 bestemd voor een schoolgebouw, dat een centrale rol in de gemeenschap krijgt.
Monoliet stadsblok
Programma meer geborgen naar boven
Levendige stadsplint
Gevelopeningen meer geborgen naar boven
Verbijzondering hoek
Ruimte voor ontmoeting en verbinding
Het nieuwe schoolgebouw wordt gerealiseerd op de hoek van kavel 12, waar twee woongebouwen komen met een gemeenschappelijke binnentuin. Het ontwerp vormt een herkenbare beëindiging van het bouwblok. Aan de noord- en westzijde wijkt de bovenste verdieping iets terug, zodat er meer ruimte ontstaat voor de naastgelegen woningen en de doorgang naar de binnentuin.
Ook op straatniveau is het gebouw aan de oost -en westzijde ‘ingesneden’, waardoor lucht en ruimte ontstaat richting de woningen. Deze ingrepen maken twee gelijkwaardige entrees mogelijk voor de deelscholen, met daartussen een beschutte buitenruimte voor onderwijsactiviteiten. De fietsenstalling en sporthal zijn bereikbaar via de zuidgevel, die direct grenst aan het buurtplein.
Open en groen schoolgebouw dat uitnodigt tot leren
Het nieuw schoolgebouw is ontworpen als een transparante en uitnodigende leeromgeving, waarin binnen en buiten naadloos met elkaar verbonden zijn. Vanuit de maatschappelijke visie van het Agora-onderwijs is er op elke verdieping ruimte voor agora’s, die direct gekoppeld zijn aan een buitenruimte.
Op straatniveau bevinden zich de openbare functies, zoals de Agora-leeromgeving en de fietsenstalling. De gymzaal en techniekruimtes bevinden zich op de bovenste verdieping, waardoor het gebouw een markante hoek vormt aan het buurtplein. De plint is transparant en voorzien van elementen zoals gevelbanken en draaibare delen die uitnodigen tot gebruik. In de zones waar gericht onderwijs plaatsvindt, is de gevel juist rustiger en meer gesloten, met diepe raamopeningen, die zorgen voor geborgenheid.
Het dak is vormgegeven als een groen landschap met daktuinen. Deze hoogwaardige groendaken voorzien van grote beplanting sluiten aan op de naastgelegen pleinen en kunnen ook worden ingezet voor onderwijsdoeleinden, zoals een moestuin bij de keukenverdieping. Regenwater wordt opgevangen en hergebruikt via een retentiesysteem,, wat bijdraagt aan de duurzame ambities van het gebouw
Flexibel en toekomstbestendig: gebouwd voor Agora
Het interieur, in samenwerking met Brique architecten, is afgestemd op de flexibiliteit die het Agora-onderwijs vraagt. De hoofddraagconstructie bestaat uit een kolommenstructuur met vloeren, waarin houten wanden modulair zijn geplaatst. Deze wanden kunnen eenvoudig worden aangepast wanneer het onderwijssysteem verandert. Binnen de modules is ruimte voor praktische elementen zoals kapstokken, plankjes, bankjes en kluisjes.
De gekozen materialen, waaronder hout en vlas, zijn bewust ruw en natuurlijk gehouden, passend bij het vrije en avontuurlijke karakter van Agora. De kleurstelling is rustig en neutraal, zodat gebruikers zelf kleur en sfeer kunnen toevoegen. Voor het exterieur is gekozen voor een blauw genuanceerde, geglazuurde baksteen in koppenverband, wat het gebouw een herkenbare identiteit geeft. De vaste zonwering en gevelbankjes zijn uitgevoerd in gepolijst blauw beton, wat zorgt voor een samenhangend en karaktervol geheel.
Begane grond
1e verdieping
4e verdieping
Bij Hub030 vloeien onderwijs en opvang samen in een inspirerende omgeving
