Tentoonstelling Bold City, Brave Decisions

Hoe transformeerde de stad Groningen zichzelf tot een voorbeeldige stad?

Tentoonstelling Bold City, Brave Decisions

Ter gelegenheid van het 60-jarig jubileum van de stedenband tussen Graz en Groningen werd De Zwarte Hond uitgenodigd om Groningen te presenteren aan de inwoners van Graz. Dit vormde de start voor de reizende tentoonstelling 'Bold City, Brave Decisions: Hoe de stad Groningen zichzelf transformeerde tot een voorbeeldige stad', die toont hoe moedige keuzes Groningen tot modelstad maakten. Drie kernbeslissingen - Continuïteit, Collectiviteit en Compactheid – illustreren hoe een stad flexibel kan groeien zonder haar identiteit en leefbaarheid te verliezen. De Zwarte Hond speelde in de afgelopen jaren een bepalende rol bij het aanzicht en vormgeven van de stad Groningen, zowel architectonisch als stedenbouwkundig.
De tentoonstelling Bold City, Brave Decisions is geen terugblik, maar een oproep tot actie: hoe maken we gebiedsontwikkeling tot een dialoog met bewoners, waarin participatie leidend is? Via een interactieve kaart kunnen inwoners ideeën delen en sleutelgebieden markeren. Elke stad waar de tentoonstelling te zien is, krijgt een op maat gemaakte invulling die lokale gemeenschappen, beleidsmakers en ontwerpers samenbrengt. Hoe kan jouw stad leren van de ervaringen in Groningen? Wat zijn de volgende ‘moedige’ beslissingen die genomen moeten worden?
Het bijbehorende online platform ‘Bold Cities, Brave Decisions’ verzamelt de moedige keuzes van middelgrote steden en maakt complexe stedelijke vraagstukken toegankelijk voor een breed publiek. Na Graz reisde de tentoonstelling naar Groningen (2024), Mainz en Rotterdam (2025), meer steden zullen de komende periode volgen, waaronder Tilburg. De Zwarte Hond nodigt burgers en experts uit om mee te denken over de stad en haar toekomst. Samen herdefiniëren we wat het betekent om een moedige stad te zijn.

data

Locatie
omvang
Opdrachtgever
De Zwarte Hond
Discipline
Strategie
Programma
Cultuur, Publicaties & tentoonstellingen, Verstedelijkingsstrategie
Periode
2023-2026
Status
Gerealiseerd
Fotograaf
The Schubidu Quartet/HAD, Aad Hoogendoorn, Markus Kohz
Partners
Haus der Architektur Graz, Gemeente Groningen, Zentrum Baukultur Rheinland-Pfalz, KeileCollectief

Aanleiding: 60 jaar stedenband Graz–Groningen
In 2024 werd het 60-jarig jubileum gevierd van de stedenband tussen Graz en Groningen. Ter gelegenheid hiervan nodigde het Haus der Architektur Graz bureau De Zwarte Hond uit om de stad Groningen te presenteren aan de inwoners van Graz. Deze uitnodiging vormde het startpunt van de reizende tentoonstelling ‘Bold City, Brave Decisions’, over de stedelijke ontwikkeling van Groningen. De centrale onderzoeksvraag is: ‘welke ‘brave decisions’ maken van een stad een ‘bold city’?

Groningen als voorbeeldige stad
De tentoonstelling ‘Bold City, Brave Decisions: Hoe de stad Groningen zichzelf transformeerde tot een voorbeeldige stad’ biedt inzicht in de transformatie die Groningen in de afgelopen decennia heeft doorgemaakt. De Zwarte Hond speelde hierin een belangrijke rol, zowel architectonisch als stedenbouwkundig. De tentoonstelling nodigt uit tot reflectie en dialoog over stedelijke uitdagingen en de moedige keuzes die steden moeten maken om toekomstbestendig te blijven. Het is een uitnodiging aan burgers en professionals om mee te denken over de stad van morgen.

Gedeelde uitdagingen voor Europese mid-size steden
In Noordwest-Europa ontwikkelen veel middelgrote steden, zoals Graz, Groningen en Mainz, zich tot aantrekkelijke stedelijke centra met een gestaag groeiende bevolking. Deze steden delen opvallende overeenkomsten: een historisch centrum aan een rivier, grote universiteiten met meer dan 60.000 studenten, een levendige creatieve sector en een rijke architectuurgeschiedenis waarin oud en nieuw elkaar versterken. Juist deze overeenkomsten maken het waardevol om stedelijke strategieën en ervaringen uit te wisselen.

De tentoonstelling en de bijbehorende openingsdiscussies stimuleren een dialoog tussen steden en hun inwoners over sociaal en ecologisch duurzame stedelijke ontwikkeling. Hoe kunnen steden meegroeien met hun bevolking zonder in te leveren op leefbaarheid? Hoe zorgen we voor een hoge levenskwaliteit in een stad die duurzaam en inclusief is ontworpen?

Tentoonstelling: drie moedige keuzes
De tentoonstelling zoomt in op drie cruciale ‘brave decisions’ die Groningen hebben gevormd, gepresenteerd via de drie C’s: Continuïteit, Collectiviteit en Compactheid. Deze moedige keuzes zijn: het stadsuitbreidingsplan van Berlage (1928, geactualiseerd in 1932), het verkeerscirculatieplan van Max van den Berg (1977) en de architectonische koers onder Ypke Gietema, wethouder ruimtelijke ontwikkeling (1978-1992). Dankzij deze beslissingen is Groningen uitgegroeid tot de compacte, karakteristieke en voorbeeldige stad die het vandaag is.

De tentoonstelling laat zien hoe deze keuzes in verschillende fasen van stadsontwikkeling zijn geïmplementeerd en welke impact ze hebben gehad op de ruimtelijke en sociale structuur van de stad. Voor elke stad die de reizende tentoonstelling aandoet, worden twee moedige ontwerpkeuzes getoond die hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van die specifieke stad. Zo krijgt de tentoonstelling per locatie een unieke invulling.

Een oproep tot participatie en dialoog
‘Bold City, Brave Decisions’ is geen retrospectieve, maar een oproep tot actie. Hoe maken we gebiedsontwikkeling tot een dialoog met bewoners, waarin participatie niet aanvullend is, maar leidend? Via een interactieve kaart worden inwoners uitgenodigd om ideeën te delen, sleutelgebieden te markeren en mee te denken over de toekomst van hun stad. De tentoonstelling stimuleert actieve betrokkenheid en biedt ruimte voor lokale invulling en uitwisseling.

Een groeiend platform voor stedelijke ontwikkeling
Na Graz reisde de tentoonstelling naar Groningen, Mainz en Rotterdam. Eind 2025 en in 2026 volgen meer steden. Het bijbehorende online platform ‘Bold Cities Brave Decisions’ verzamelt moedige keuzes van middelgrote steden en maakt complexe stedelijke vraagstukken toegankelijk voor een breed publiek. De Zwarte Hond nodigt burgers en experts uit om mee te denken over de toekomst van stedelijke ontwikkeling. Samen herdefiniëren we wat het betekent om een moedige stad te zijn.

Haus Der Architektur, Graz

Zentrum Baukultur Rheinland-Pfalz, Mainz

Keilepand, Rotterdam

Gemeentehuis, Groningen