Mercado

Transformatie Rode Weeshuisstraat

Groningen, NL

Hoe transformeer je een achterafstraatje naar een nieuwe hotspot?

Transformatie Rode Weeshuisstraat

De Zwarte Hond werkte aan twee transformatieprojecten en één nieuw gebouw in het hart van Groningen: Het Groot Handelshuis (MWPO), The Warehouse en Mercado (beide MWPO & Beauvast). Deze projecten markeren een belangrijke stap in de herontwikkeling van de noordwand van de Grote Markt, die tijdens de Tweede Wereldoorlog werd verwoest. In de wederopbouwjaren van de jaren 50 verrezen er grote panden die het optimisme van destijds uitstraalden. Vroom & Dreesmann opende hier een groot, modern warenhuis van vijf verdiepingen. In de loop der jaren groeide het V&D-complex uit tot een verzameling van gebouwen, waarbij de Rodeweeshuisstraat primair functioneerde als bevoorradingsstraat. Het faillissement van de warenhuisketen betekende het einde van een tijdperk, maar het verdwijnen van grote warenhuizen in oude stadscentra is geen op zichzelf staande ontwikkeling. Het wijst op een verschuiving in onze stadscentra: auto’s en warenhuizen maken plaats voor beleving en kwaliteit, met aantrekkelijke voetgangersgebieden en speciaalzaken.
Waar vroeger de binnenstad ophield bij de noordwand, vormt het gebied hier nu een nieuwe schakel tussen verschillende routes in de stad. Met Het Groot Handelshuis, The Warehouse en Mercado heeft De Zwarte Hond bijgedragen aan een revitalisatie van de publieke ruimte. Parallel aan deze transformatieprojecten vernieuwde de gemeente de bestrating in de binnenstad om de fietser en voetganger meer ruimte te geven.

 

data

Locatie
Groningen, NL
omvang
25.531 m²
Opdrachtgever
Eigen initiatief
Discipline
Architectuur, Stedenbouw
Programma
Kantoren, Wonen
Periode
2018-2023
Status
Gerealiseerd
Fotograaf
Colordot, De Zwarte Hond, Ronald Zijlstra Fotografie, Sebastiaan van Damme, Marcel Ijzerman
Awards (1)
  • Kern Jaarprijs 2025

Groningen

Rode Weeshuisstraat

Van achterafstraat naar levendig stadshart
In het centrum van Groningen is de Rodeweeshuisstraat van een donkere achterafstraat tot een levendig onderdeel van het stadshart getransformeerd. De transformatie van het oude V&D-pand en het voormalige distributiepand, en de bouw van Mercado hebben gezorgd voor een revitalisatie van de publieke ruimte. Deze ontwikkeling is een mooi voorbeeld van hoe De Zwarte Hond de krachten van stedenbouw en architectuur combineert en integreert om betere (binnen-)steden te maken.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de noordwand van de Grote Markt verwoest. In de wederopbouwjaren van de jaren 50 verrezen er grote panden die het optimisme van destijds uitstraalden, waaronder het grote en moderne Vroom & Dreesmann warenhuis. In de loop der jaren groeide het V&D-complex uit, en functioneerde de Rodeweeshuisstraat primair als bevoorradingsstraat.

Het faillissement van de warenhuisketen en het verdwijnen van grote warenhuizen in oude stadscentra is geen op zichzelf staande ontwikkeling. De focus verschuift in de richting van beleving en kwaliteit, met aantrekkelijke voetgangersgebieden, lokale producten en speciaalzaken. In lijn met deze ontwikkeling ontwierp De Zwarte Hond een visie voor het creëren van een kennisas. Op basis van deze visie zagen de betrokken ontwikkelaars mogelijkheden voor de herbestemming van de achtergebleven panden.

Integrale gebiedsaanpak transformeert de noordzijde van de binnenstad
In het nieuwe stedenbouwkundig plan, getekend door architectencombinatie De Zwarte Hond en Loer Architecten, is de Rode Weeshuisstraat niet langer de achterkant van de Grote Markt, maar de voorkant van de noordelijke binnenstad. De Zwarte Hond werkte aan twee transformatieprojecten en één nieuwbouwproject die samen zorgen voor een revitalisatie van de publieke ruimte. Het Groot Handelshuis (MWPO), The Warehouse en Mercado (beide MWPO & Beauvast) hebben bijgedragen aan de transformatie van de Rode Weeshuisstraat tot een bruisende nieuwe hotspot. Parallel hieraan heeft de gemeente de bestrating in de binnenstad vernieuwd, voor meer ruimte voor de fietser en voetganger.

Kennisas en belangrijke verbindingen

Kennisas en belangrijke verbindingen

Kennisas en openbare ruimte

Kennisas en openbare ruimte

De kennisas als basis voor herontwikkeling
Om de Rode Weeshuisstraat effectief te kunnen revitaliseren heeft De Zwarte Hond het omliggende gebied integraal aangepakt. De Groningse binnenstad heeft in de laatste decennia een functieverschuiving van Noord naar Zuid ervaren. Om het Noordelijke stadsdeel opnieuw betekenis te geven, heeft De Zwarte Hond de kennisas bedacht als basis voor de herontwikkeling van de binnenstad. Hierbij ligt de focus op het behouden van kennis en werkgelegenheden in de binnenstad, en het bevorderen van Rust, Reuring en Ruis gebieden waarmee de levenskwaliteit verbeterd. De verschillende losse straatprofielen met weinig ruimtelijke kwaliteit zijn gezamenlijk getransformeerd tot hoogwaardig woon-, werk en winkelgebied, en vormen tegelijkertijd een belangrijke as voor de mobiliteit in het centrum.

Verbondenheid en levenskwaliteit
Belangrijk bij het ontwikkelen van de kennisas is dat deze andere belangrijke verbindingen in de binnenstad kruist. Dit zorgt voor een goede Noord-Zuid verbinding van de functies die zich op de kennisas bevinden, en dus een goed verbonden stadscentrum. Een belangrijk onderdeel hiervan was  het veranderen van de huidige situatie, waarbij voornamelijk de achterkanten van de panden gericht zijn op de as. Door achterkanten van gebouwen te vervangen voor voorkanten, plinten te versterken met open functies en hoogwaardig woonprogramma toe te voegen, gemixt met kantoorruimten en studieplekken, blaast de kennisas nieuw leven in de stad. De kwaliteit van het gebied is hiermee verhoogd, het gebied is aantrekkelijk gemaakt voor kenniswerkers en de universiteit heeft meer uitwisseling met de stad. Ook is hier gedacht aan het verbinden van openbare ruimtes, zoals stadsparken, om de leefbaarheid nog verder te bevorderen.

Grootschalige gebouwen op de kennisas

Grootschalige gebouwen op de kennisas

Een breed scala aan functies
Tijdens de wederopbouw verrezen in de Groningse binnenstad tal aan grote panden, die lange tijd dienstdeden als warenhuizen en vergelijkbare functies. Door het verdwijnen van veel van deze functies bleef een gebied over met grote, lege panden, die moeilijk te vullen bleken. De verschillende losse straatprofielen met weinig ruimtelijke kwaliteit zijn gezamenlijk getransformeerd tot hoogwaardig woon-, werk en winkelgebied, en vormen tegelijkertijd een belangrijke as voor de mobiliteit in het centrum.

Belangrijk in de ontwikkeling van de kennisas en Rode Weeshuisstraat was het effectief gebruik van deze ruimte door te zorgen voor een gevarieerd programma. Zo is er ondanks het landelijke woningtekort besloten om niet alle panden om te zetten naar woningbouw, maar te streven naar een evenwichtige functiemix.

De grote omvang van veel van deze panden bood ook de mogelijkheid tot mixed-use gebouwen. Zo combineren Het Groot Handelshuis, The Warehouse en Mercado verschillende functies onder één dak.

functiekaart kennisas

functiekaart kennisas

Legenda

Legenda

Het Groot Handelshuis maakt een leegstand pand weer tot onderdeel van de stad

Mercado brengt licht, lucht en dynamiek in de straat en voegt zelfs een nieuw plein toe