Hoe verdichting als investeringsmotor bijdraagt aan een mooiere stad
Verdichtingsstudies Dordrecht
Verdichting is een kansrijke investeringsmotor om Dordrecht sterker, gezonder en toekomstbestendigere maken. In opdracht van de gemeente Dordrecht zijn hiervoor negen verdichtingsprincipes opgesteld, variërend van optoppen, splitsen en transformeren van panden, tot verdichten nabij voorzieningen, stations, werkgebieden en groene structuren.
Verdichting maakt slim gebruik van de bestaande voorraad en structuren. Bouwen in de nabijheid van voorzieningen versterkt sociale structuren, vergroot leefkwaliteit en maakt gezond vervoer aantrekkelijker. Ook meer abstracte opgaven, zoals de energietransitie of sociaaleconomische programma’s profiteren van de investeringen die verdichting met zich meebrengt. Samen met Ravenkop zijn de maatschappelijke baten en vermeden kosten inzichtelijk gemaakt: van schonere lucht en betere fietspaden tot een breder aanbod van werk, onderwijs, recreatie en cultuur. De uitkomsten van deze studie zijn opgenomen in de omgevingsvisie van Dordrecht (vastgesteld in september 2025). Met de negen verdichtingsprincipes laten we zien hoe verdichting kan bijdragen aan de grote opgaven van de stad en tegelijk zorgt voor aantrekkelijke wijken waar mensen willen wonen, werken en elkaar ontmoeten.
data
- Locatie
- Dordrecht, Nl
- omvang
- 9 947 ha
- Opdrachtgever
- Gemeente Dordrecht
- Discipline
- Stedenbouw
- Programma
- Ontwerpend onderzoek, Verstedelijkingsstrategie
- Periode
- 2024
- Status
- In ontwikkeling
- Partners
- Ravenkop
Waar kansen liggen voor verdichting
Verdichten kan op uiteenlopende manieren en locaties, afhankelijk van de specifieke context en opgaven. Soms gebeurt dit in samenwerking met particulieren of corporaties door optoppen, splitsen en verbouwen, of door het herontwikkelen van leegstaand vastgoed, zowel gemeentelijk als privaat. Ook binnen bestaande wijkstructuren liggen mogelijkheden, bijvoorbeeld bij blinde gevels of ontbrekende schakels, en op onderbenutte gronden die van verwaarloosd naar waardevol kunnen transformeren. Stationsgebieden en (wijk)voorzieningen bieden door hun centrale ligging uitstekende kansen, net als plekken aan de groenstructuren die bijdragen aan de kwaliteit van wijk en stad. Daarnaast kan verdichting plaatsvinden in of naast werkgebieden, waar functiemenging de leefbaarheid vergroot. Tot slot zijn er kansen om verdichting te koppelen aan bredere wijkopgaven, zoals sociaaleconomische versterking, energietransitie en klimaatadaptatie.
Verdichting als investeringsmotor biedt de maatschappij talloze voordelen
De structuur van Dordrecht is zodanig compact dat zowel stad als natuur goed op de fiets te bereiken zijn. Deze compactheid is een kwaliteit die vastgehouden wordt door binnen dit gebied te verdichten en zo de continuïteit en het collectieve karakter te versterken.
De kansen zijn legio in de stad. Naast de kleinschalige principes op pand- en straatniveau, zijn er in Dordrecht meerdere locaties aan te wijzen waar de voorzieningen aanleiding bieden tot intensiever gebruik, zoals een aantal wijkcentra, stationsgebieden, aan de randen van het groen en bij enkele werkgebieden.
Wat het oplevert
Verdichting levert de stad een breed scala aan baten op, variërend van directe voordelen tot vermeden kosten, zeker wanneer dit samengaat met investeringen in andere opgaven. Nieuwbouw kan bijdragen aan de verduurzaming van woningen, het stimuleren van doorstroming en het verbeteren van de woonomgeving, terwijl een meer gebalanceerd aanbod de wijken toekomstbestendiger maakt. Door een grotere groep inwoners dichtbij stations, winkels en voorzieningen te huisvesten, worden deze stabieler en sterker, en wordt het makkelijker ze lopend, fietsend of met het OV te bereiken. Dit stimuleert de mobiliteitstransitie en maakt ruimte vrij voor meer groen en water in straat, buurt en stad, wat zowel de aantrekkelijkheid als de klimaatbestendigheid versterkt. Daarnaast helpt verdichting om te investeren in het groen en daarmee ecologische structuren te verbeteren, de energietransitie te versnellen en de kwaliteit van bestaande woningen te verhogen. Zo draagt de verdichtingsopgave in Dordrecht bij aan een toekomstbestendige stad die aantrekkelijker is om te wonen, werken, ontspannen, ondernemen en verplaatsen, waarin de kwaliteiten van straat, buurt en stad centraal staan.
Verdichtingskansen in een stationslocatie (principe 5)
Verdichtingskansen in een buurtcentrum (principe 6)
Verdichtingskansen in een werkgebied (principe 8)
Verdichtingskansen in detail
Stationslocaties (principe 5), buurtcentra (principe 6) en werkgebieden (principe 8) bieden ieder unieke verdichtingskansen. Rond stations is verdichting logisch dankzij de uitstekende bereikbaarheid en de grote potentie voor wonen en werken. Door parkeren te clusteren in mobiliteitshubs komt ruimte vrij voor voorzieningen, woningen en een hogere verblijfskwaliteit voor voetgangers en fietsers. In buurtcentra draagt verdichting bij aan een prettige leefomgeving waar bewoners en ondernemers profiteren van nabijheid: zorg en ontmoeting worden makkelijker, het sociale weefsel versterkt en de levendigheid neemt toe. Ook in werkgebieden ontstaat potentie door functiemenging: wonen en werken worden niet langer strikt gescheiden, waardoor straten ook buiten kantooruren levendig zijn en verschillende vormen van werk – van hobbyruimte tot garagebedrijf – naast wonen kunnen bestaan.