Kunnen monumentaliteit en circulariteit samen gaan?
De Familistère
Samen met FARO ontwierp De Zwarte Hond de Familistère in Leidsche Rijn Centrum, het nieuwe woongebied in Utrecht dat zich ontwikkelt tot een stadsdeel met 100.000 inwoners. Het woonblok telt straks 122 woningen, een café, commerciële ruimtes, een fietsbar en een buurtkamer. Centraal in het blok ligt een met glas overdekt atrium: een verticale binnentuin als collectieve ontmoetingsplek, geïnspireerd op het 19de-eeuwse utopische woonconcept van Godin. Het blok bestaat uit vier gebouwen onderscheidend in gevelritmiek, plasticiteit en materialisering. De doorlopende plint zorgt voor samenhang en continuïteit in het straatbeeld. Alle woningen staan in verbinding met het groene atrium, hebben royale buitenruimtes en veel glas. Dankzij een flexibel betoncasco zijn de woninggroottes aanpasbaar. Circulaire materialen worden gebruikt bij de constructie, afwerking en de binnengevels. Het groene dak en atrium zijn klimaatadoptief: opgeslagen regenwater wordt gebruikt voor de binnentuin, die bovendien bijdraagt aan een laag energieverbruik en wooncomfort in elk seizoen. Familistère is een plek voor collectief wonen met aandacht voor duurzaamheid, gezondheid en verbondenheid.
data
- Locatie
- Utrecht Leidsche Rijn, NL
- omvang
- 8.000 m²
- Opdrachtgever
- SBB Ontwikkelen & Bouwen, Coltavast
- Discipline
- Architectuur
- Programma
- Retail, Wonen
- Periode
- 2020
- Status
- In ontwikkeling
- Partners
- Faro, OKRA, Nibe, Hiensch, Urban Sync, Nieman en Pieters Bouwtechniek, Parallel
- thema’s
Lomanlaan, Utrecht
Utrecht, Leidsche Rijn
Familistère in Guise
Berlijnplein © Lansink, V.M
Naar Frans voorbeeld
De inspiratiebron voor dit project is de monumentale Familistère in het Franse Guise. Een voorbeeld voor collectief wonen uit de 19e eeuw, gebouwd door Jean-Bapitiste Andre Godin die een terrein kocht in het dorpje Guise en daar een fabriek startte. Godin creëerde een ‘Palais Social’ waar iedereen, van directeur tot arbeider, een woning kon huren. Het gebouw had een centrale binnenplaats onder een glazen dak. De bewoners leefden, voor die tijd, een comfortabel en luxueus leven, met stromend water en verwarming. Godin realiseerde zo een 19e eeuws utopia en ging ervan uit dat de bewoners die op deze manier gezamenlijk werkten, leefden en recreëerden zich konden ontplooien.
Leidsche Rijn in ontwikkeling
De nieuwe wijk Leidsche Rijn in gemeente Utrecht groeit uit tot een stadsdeel met 100.000 inwoners. Leidsche Rijn Centrum vormt hierin een stevig bebouwd stedelijk gebied met volop ruimte voor parken, scholen, winkels en cultuur, afgestemd op fietsers en voetgangers. Kenmerkend voor deze wijk zijn de stedelijke plinten en de grote diversiteit aan gebouwen. Het gebied kent een helder gedefinieerde stedelijke structuur met klassieke straten, geïnspireerd op oude Europese steden. Familistière, ligt op een beeldbepalende plek in Leidsche Rijn Centrum Oost.
Variatie binnen één stadsblok
Het stadsblok bestaat uit vier gebouwen, ontworpen door FARO en De Zwarte Hond, wat zorgt voor een gevarieerd en dynamisch geheel. Ook binnen de gebouwen van dezelfde architect is er sprake van diversiteit. Zo ontstaan vier unieke gebouwen binnen het blok, elk met een eigen ritmiek, plintuitstraling, kleurgebruik en plasticiteit. Aan het Park Leeuwensteyn zijn ruime aangehangen balkons, in de smalle straten intieme loggia’s en aan het Berlijnplein een gemetselde rastergevel met daarachter terrassen. De doorlopende plint zorgt voor de continuïteit van het blok als geheel.
Een groen atrium als ontmoetingsplek
Centraal in het blok ligt een met glas overdekt atrium: een verticale binnentuin als collectieve ontmoetingsplek. Hier is ruimte voor gedeeld groen, een orangerie, moestuintjes langs de balustrades, zitplekken en boek- en spelletjeskasten. Familistère, met het atrium als groen kloppend hart, draait om bewoners samenbrengen, ontmoetingen en het vormen van een hechte gemeenschap.
Voor verschillende gebruikers en behoeftes
Alle woningen beschikken over een royale buitenruimte en veel glas. Er is een grote variatie aan typologieën, voor verschillende type gebruikers zoals ouderen, alleenstaanden of jonge starters. Zo zijn er woningen op de begane grond met een eigen entree en een eigen werkplek aan de straat, maisonnettes op het dak, duplexwoningen over twee lagen en kleinere appartementen.
Het casco gaat 200 jaar mee, gevels 150 jaar, installaties 20-50 jaar & het ruimteplan/interieur 5-15 jaar
Klimaatadaptie, waterberging en beperken van hittestress
Gesloten dak zorgt voor vermindering thermische verliezen & noodzakelijke isolatie (winter). Open dak creëert open tuin en zorgt voor koeling via evapotranspiratie (zomer)
Toekomstbestendig en klimaatadaptief
Dankzij een flexibel betoncasco zijn woninggroottes eenvoudig aanpasbaar. Het casco en de buitengevels zijn zeer toekomstbestendig en gaan respectievelijk 300 en 200 jaar mee. Bij de constructie, afwerking en de binnengevels worden circulaire materialen gebruikt.
Het groene dak en het atrium zijn klimaatadoptief. Ze voorkomen hittestress en wateroverlast en dragen bij aan de biodiversiteit. Het opgeslagen regenwater wordt onder andere gebruikt om het atrium te besproeien. Bovendien draagt het atrium bij aan een laag energieverbruik en wooncomfort in elk seizoen.
Groene, gezonde verstedelijking
Een plek van duurzaamheid, gezondheid en verbinding
Familistère is een plek waar bewoners gezamenlijk kunnen wonen, werken en recreëren. Door slim gebruik te maken van elke vierkante meter bundelen we de woonbehoeftes en brengen meerdere functies samen op een plek. Collectief wonen in Leidsche Rijn met aandacht voor duurzaamheid, gezondheid en verbondenheid.
